Logo: Gminazabór
Logo: BIP Logo: epuap Logo: Facebook

Historia "GRODU ZZA BORU"

MONOGRAFIA ZABORU

Zabór - miejscowość położona 18 km na wschód od Zielonej Góry na starym szlaku saskim, za rozległymi borami Krainy Zielonogórskiej w nieznacznym obniżeniu Niecki Zaborskiej, najdalej na południe wysuniętej krainy Pojezierza Lubuskiego, nad uroczym jeziorem, w niewielkim oddaleniu od pięknego krajobrazowo odcinka przełomu rzeki Odry.

Osada została założona w X wieku. Pierwsze historyczne zapisy o miejscowości pochodzą z roku 1306, gdzie wymieniana jest jako Sabir lub Saborin. Nazwa ta wywodzi się od jej położenia, czyli za lasem sosnowym „za borem".

W 1556r. Zabór uzyskał prawa miejskie, nigdy jednak nie rozwinął się do rangi miasta lub chociażby miasteczka, stał się tzw. Marktflecken- osiedlem posiadającym pewne prawa handlowe. Posiada układ wiejski (wielodrożnica), a o dawnych uprawnieniach targowych świadczy położony w centrum nieregularny plac. W zamierzchłych czasach rejon znany był z wyrębu licznych lasów, a ludność zajmowała się warzeniem soli, uzyskiwanej z solanek dostarczanych rzeką Odrą.
 
Podzielonogórski Zabór ma przeszłość magnacką, a tamtejszy pałac jest najokazalszą rezydencją jaka znajduje się w najbliższych okolicach.

W przekazach historycznych zachowała się niemal epicka wzmianka o posiadłości w Zaborze, która poniekąd tłumaczy nazwę miejscowości: „Za borem za zieloną górą wśród rozległych rozlewisk Odry stał zamek za wodzie, a w nim pan możny i wielki Melchior von Dyhern ..." - opowiada kronika zielonogórska - „...a kiedy ród ten i po kądzieli zgasł, kasztel ten nabył, za tureckie pieniądze pod Wiedniem zdobyte, żołnierz nieustraszony Henryk Jan z Dunnewaldu. Przywiódł ze sobą gromadkę pogańców i na zaniku ochrzcić ich kazał". Jak podają kroniki, w 1588r. właścicielem Zaboru jest hrabia Melchior von Dyhern.

W 1604r. Hrabia ożenił swojego pierworodnego syna i spadkobiercę Krzysztofa z Anną, córką Bogumiła Stanschaz z Przytoku. Dobra Dyhernów i Stenschazów sąsiadowały ze sobą, a oba rody zaprzyjaźnione były od lat. Będący u schyłku życia Melchior von Dyhern jeszcze przed ślubem syna przekazał mu zaborską majętność. Anna także wniosła do fortuny męża kilkaset morgów i dusz terenów przylegających do Zaboru oraz trzos solidnie brzęczącej gotówki. W niecały rok po ślubie urodził im się syn Joachim Fryderyk.
czytaj dalej